Pierwszego dnia Targów Książki w Katowicach z inicjatywy Fundacji Historia i Kultura i Radia Katowice w cyklu „Spotkania z nauką” odbyło się spotkanie „Matematyka to Herstoria” z udziałem prof. Maciej Sablik i prof. Agnieszki Nowak-Brzezińskiej.
Redaktor Beata Tomanek, która prowadziła spotkanie, podkreślała, że w każdym wieku można uczyć się matematyki, można się nią zafascynować, o czym przekonała się w czasie swojej pracy zawodowej w Radiu Kielce.
Rozmawiano o tym, jak wiele kobiet poświęciło swoje życie matematyce i wywarło wpływ na rozwój nauki. A także o tym, że kobiety miały pod górkę, zwłaszcza w edukacji i działalności naukowej.
Prof. Maciej Sablik w żartobliwy sposób wspomniał o tym, że, jak głosi anegdota, to z powodu Zofii Kowalewskiej, wybitnej matematyczki, Alfred Nobel nigdy nie ufundował nagrody w tej dziedzinie.
Za pierwszą kobietę związaną z matematyką uznaje się Hypatię z Aleksandrii.
Pierwszą programistką była Ada Lovelace, córka lorda Byrona. Przyczyniła się do zapisu pierwszego programu informatycznego. Na jej cześć nazwano język programowania (Ada) w 1980 roku.
Oczywiście w panteonie kobiet kojarzących się z naukami ścisłymi nie mogło zabraknąć Marii Skłodowskiej-Curie.
Kolejną zasłużoną naukowczynią jest Emmy Noether, niemiecka matematyczka i fizyczka żydowskiego pochodzenia. Einstein nazwał ją najwybitniejszą matematyczką wszechczasów. Opublikowała twierdzenie, które przyniosło jej sławę – twierdzenie Noether. Jest autorką teorii niezmienników algebraicznych.
W historii nauki zapisała się także Maria Goeppert-Mayer. Pochodziła z zasłużonej dla Śląska rodziny uczonych. To druga kobieta na świecie, która otrzymała Nagrodę Nobla z fizyki. Mówiono o niej „tańcząca z atomami”. Odkryła budowę jądra atomowego.
Wspomniano także o Grace Hopper, amerykańskiej pionierce informatyki, przez wielu nazywaną „matką programistów”.
Naukowcy opowiadali także o Rosalind Elsie Franklin. „Była zaprzeczeniem pędu do splendorów” – podkreśliła prof. Agnieszka Nowak-Brzezińska. To ta badaczka jako pierwsza na świecie sfotografowała podwójną strukturę helikalną DNA. Niestety została pominięta w przyznaniu nagrody Nobla, zawłaszczyli ją mężczyźni.
Niezwykle ciekawą postacią była Hedy Lamarr, austriacko-amerykańska aktorka, wynalazczyni i producentka filmowa. Miała własne objazdowe laboratorium. Mówiono o niej „Hollywood star und Lady Bluetooth”. To właśnie dzięki niej możemy dziś mówić o komunikacji bezprzewodowej.
Wielką postacią była Helena Rasiowa, matematyczka, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk; zajmowała się logiką, algebrą, teorią mnogości oraz informatyką. Służyła polskiej nauce, to ona stanowiła podwaliny sztucznej inteligencji.
Z kolei baronessa Ingrid Daubechies, belgijska fizyk i matematyk, najbardziej znana jest z pracy nad falkami w kompresji obrazu.
I jeszcze jedna ważna badaczka – Marjam Mirzachani, jedyna kobieta, która zdobyła dotychczas Medal Fieldsa (przyznawany wyłącznie młodym matematykom, którzy nie ukończyli 40. lat.
Na koniec spotkania wspomniano o tym, że liderka wśród liczb… też jest kobietą, a chodzi o liczbę Pi. A jej rywalką jest liczba e. (ET)